Page 4 - ทำความรู้จักคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ กลไกสร้างสุขภาวะ
P. 4
คุุ ย กัั บ เ ล ข า
๔ ปี ‘คสช.’ บอร์ดีสุขภาพื้ประเที่ศไที่ยกับการเปลิี�ยนผ่่านสังคม นอกจ�กนี้ ในห้วงเวล�นี้ยัังเป็็นจังหวะก้�วสำคัญที�เกี�ยัวข้องกับก�รขับเคลื�อนนโยับ�ยัส�ธ�รณะ และนโยับ�ยัด้�น
ดี้วยกระบวนการนโยบายสาธารณะแบบมีีส่วนร่วมี สุขภ�พของป็ระเทศ เนื�องด้วยัเป็็นช่วงป็ล�ยัว�ระดำรงตำแหน่งของ “คณะกรรมการสุุขภาพแห่่งชาติิ” หรือ “คสุช.”
ชุดที� ๔ ที�จะหมดว�ระลงในวันที� ๖ ธ.ค. ๒๕๖๖
นั�นจึงถือเป็็นช่วง ‘เป็ลี�ยันผ่่�น’ ที�สำคัญ ซึ�งช่วงเดือนกรกฎ�คมต่อเนื�องถึงสิงห�คมนี้ อยัู่ระหว่�ง ‘กระบวนก�ร
สรรห�’ ผู่้ที�มีคุณสมบัติและศักยัภ�พ เพื�อเข้�รับก�รคัดเลือกเป็็น คสช. ชุดถัดไป็
สำหรับกลไก คสช. ถูกกำหนดขึ้นต�ม พ.ร.บ.สุขภ�พแห่งช�ติ พ.ศ. ๒๕๕๐ มีน�ยักรัฐมนตรีเป็็นป็ระธ�น มีคณะ
กรรมก�รจ�กหล�กหล�ยัหน่วยัง�น ทำหน้�ที�เสนอแนะหรือให้คำป็รึกษ�เกี�ยัวกับนโยับ�ยัและยัุทธศ�สตร์ด้�นสุขภ�พ
ของป็ระเทศต่อคณะรัฐมนตรี (ครม.) ซึ�งในท�งหนึ�ง เร�ก็อ�จเป็รียับได้ว่�กลไกนี้เป็็นบอร์ดสุุขภาพของประเทศ ที�มี
บทบ�ทสำคัญต่อก�รว�งทิศท�งในก�รสร้�งสุขภ�วะ ผ่่�นเครื�องมือต่�งๆ เช่น ธรรมนูญว่�ด้วยัระบบสุขภ�พแห่งช�ติ
สมัชช�สุขภ�พแห่งช�ติ ฯลฯ
ตลอดระยัะเวล�ที�ผ่่�นม�ของ คสช. ชุดป็ัจจุบัน ซึ�งมีรองน�ยักรัฐมนตรี และรัฐมนตรีว่�ก�รกระทรวงส�ธ�รณสุข
(น�ยัอนุทิน ช�ญวีรกูล) เป็็นป็ระธ�นแทนน�ยักรัฐมนตรี และกรรมก�รจ�กหล�ยัภ�คส่วนกว่� ๔๐ คน ได้ร่วมกัน
ทำง�นและขับเคลื�อนป็ระเด็นต่�งๆ ภ�ยัใต้โจทยั์สถ�นก�รณ์ที�ท้�ท�ยัไป็แล้วม�กม�ยั หนึ�งในเรื�องใหญ่ที�สุดคือก�ร
ฝ่่�ฟันมห�วิกฤต “โควิด-19” ซึ�งเป็็นภัยัคุกค�มด้�นสุขภ�พที�สำคัญ และยัังสร้�งผ่ลกระทบอันใหญ่หลวงไป็ทั�วโลกและ
ป็ระเทศไทยัจวบจนทุกวันนี้
อยั่�งไรก็ต�มด้วยัคว�มร่วมมือของ คสช. ทุกคนและภ�คีเครือข่�ยัทั�วป็ระเทศ ภ�ยัใต้ก�รขับเคลื�อนแผ่นง�น “รวม
พลังพลเมืองตื�นรู้ ช่วยัช�ติสู้ภัยัโควิด-19” ได้ทำให้เกิดม�ตรก�รหรือข้อตกลงรวมหรือธรรมนูญสู้ภัยัโควิดของป็ระช�ชน
และชุมชนต่�งๆ ทั�วป็ระเทศ เพื�อหนุนเสริมม�ตรก�รหลักของภ�ครัฐให้มีป็ระสิทธิภ�พม�กขึ้น ช่วยัพลิกฟ้�นสถ�นก�รณ์
พร้อมสร้�งพื้นที�ต้นแบบขึ้นม�ม�กม�ยั ซึ�งกล�ยัเป็็นบทเรียันก�รมีส่วนร่วมอันล้ำค่�และถูกนำม�ต่อยัอดถึงในป็ัจจุบัน
แม้จะเป็็นห้วงเวล�กว่� ๓ ป็ีของวิกฤตด้�นสุขภ�พ แต่กลไก คสช. ก็ยัังได้สร้�งให้เกิดผ่ลง�นที�มีคว�มสำคัญระดับ
ป็ระเทศและพื้นที�ม�กม�ยั เช่น ก�รจัดทำและป็ระก�ศใช้ธรรมนูญว่�ด้วยัระบบสุขภ�พแห่งช�ติ ฉบับที� ๓ พ.ศ. ๒๕๖๕,
ก�รจัดทำธรรมนูญสุขภ�พพระสงฆ์์แห่งช�ติ ฉบับที� ๒ พ.ศ. ๒๕๖๖ รวมถึงก�รจัดทำหลักเกณฑ์์และวิธีก�รป็ระเมิน
ผ่ลกระทบด้�นสุขภ�พ ที�เกิดจ�กนโยับ�ยัส�ธ�รณะ (HIA) พ.ศ. ๒๕๖๔ เป็็นต้น
เช่นเดียัวกับว�ระใหญ่ป็ระจำป็ีของเร�อยั่�ง “สมัชช�สุขภ�พแห่งช�ติ” ที�มีก�รจัดรวม ๔ ครั้งในช่วงป็ี ๒๕๖๒ -
๒๕๖๕ ของ คสช.ชุดป็ัจจุบัน เกิดเป็็น ๑๒ มติ เพื�อรับมือกับป็ัญห�สำคัญของป็ระเทศ ตัวอยั่�งหนึ�งเช่น มติหลักป็ระกัน
ร�ยัได้เพื�อคุณภ�พชีวิตที�ดีเมื�อเข้�สู่วัยัสูงอ�ยัุ ที�เป็็นนโยับ�ยัสำคัญของหล�ยัพรรคก�รเมืองด้วยัเช่นกัน
พ่�น้้องภาค่เครือข่ายท่�รักทุกท่าน้ครับ โจทยั์ง�นด้�นสุขภ�พเหล่�นี้ยัังมีสถ�นก�รณ์ท้�ท�ยัอีกม�กม�ยัที�รอคอยั
อยัู่ข้�งหน้� ไม่ว่�จะเป็็นผ่ลพวงที�คงเหลือจ�กก�รระบ�ดของโควิด-19 คว�มเหลื�อมล้ำ สังคมสูงวัยั ก�รเป็ลี�ยันแป็ลง
ท�งเทคโนโลยัี สภ�พสังคม ตลอดจนภูมิรัฐศ�สตร์ รวมไป็ถึงก�รเป็ลี�ยันแป็ลงสภ�พภูมิอ�ก�ศ บริบทเหล่�นี้จึงต้องก�ร
ผู่้ที�มีวิสัยัทัศน์ องค์คว�มรู้ ส�ม�รถมองภ�พกว้�งและเห็นคว�มเชื�อมโยังของระบบสุขภ�พและระบบอื�นๆ ไป็ข้�งหน้�
สุวัสุด่ครับพ่�น้้องภาค่เครือข่ายท่�รักทุกท่าน้ ห้วงเวล�นี้ ได้ ภ�ยัใต้กลไกของบอร์ดสุขภ�พป็ระเทศ
ถือว่�เป็็นช่วงหัวเลี้ยัวหัวต่อ ‘เป็ลี�ยันผ่่�นป็ระเทศไทยั’ ว่� ด้วยัสถ�นก�รณ์บ้�นเมืองขณะนี้ที�อยัู่ระหว่�งคว�มไม่ชัดเจนของก�รจัดตั้งรัฐบ�ลของกลุ่มพรรคก�รเมืองที�ได้เสียัง
ก�รจัดตั้งรัฐบ�ลที�ม�จ�กเสียังข้�งม�กของป็ระช�ชนเมื�อ ข้�งม�กอยั่�งเด็ดข�ดจ�กป็ระช�ชน และ ๒๕๐ เสียังของวุฒิิสม�ชิกที�ไม่ได้ม�จ�กก�รเลือกตั้งของป็ระช�ชน ป็ระกอบ
วันที� ๑๔ พฤษภ�คมที�ผ่่�นม� จะผ่่�นไป็ได้ด้วยัคว�มร�บรื�น กับกระแสป็ระช�ชนทุกช่วงวัยัที�ตื�นตัวและต้องก�รป็ฏิิรูป็ระบบที�ฉุดรั้งก�รพัฒิน�ป็ระเทศม�เป็็นเวล�ยั�วน�น ก�รมี คสช.
สร้�งคว�มหวัง ส�นพลังคนไทยัทุกช่วงวัยัให้เดินไป็ข้�งหน้� ชุดใหม่ที�มีศักยัภ�พและเป็็นตัวแทนของภ�คส่วนต่�งๆ ทั�วป็ระเทศต�มที� พ.ร.บ.สุขภ�พแห่งช�ติ พ.ศ. ๒๕๕๐ กำหนดไว้
ได้อยั่�งมั�นคงและสุขสงบ หรือตรงข้�มจะเข้�สู่คว�มขัดแยั้ง ทำหน้�ที�เป็็นกลไกพัฒิน�นโยับ�ยัส�ธ�รณะเพื�อสุขภ�พแบบมีส่วนร่วม จึงสอดคล้องทั้งต่อสถ�นก�รณ์ของป็ระเทศ
ที�หนักหน่วง และเผ่ชิญหน้�ต่อเนื�องยั�วน�นม�กขึ้นนับ และคว�มต้องก�รก�รป็ฏิิรูป็ระบบสุขภ�พของป็ระช�ชน
ตั้งแต่ก�รป็ฏิิวัติป็ี ๒๕๔๙ และป็ี ๒๕๕๗ ซึ�งพี�น้องภ�คีจะ จึึงอยากเชิญชวน้พวกเราภาค่เครือข่ายเข้ามาร่วมผลัักดัน้แลัะขับเคลัื�อน้งาน้ ภายใติ้กลัไกแลัะเครื�องมือติ่างๆ
ต้องติดต�มและมีส่วนร่วมในก�รเป็ลี�ยันผ่่�นสถ�นก�รณ์นี้ ใน้กระบวน้การน้โยบายสุาธารณะเพื�อสุุขภาพแบบม่สุ่วน้ร่วม ไปพร้อมกัน้กับ คสุช. ชุดปัจึจึุบัน้ แลัะชุดถััดไป
พ�ป็ระเทศให้ป็ลอดภัยัไป็ด้วยักันให้ได้ ท่�จึะเข้ามาร่วมสุาน้งาน้ติ่อห่ลัังจึากน้่�ครับ
4 ฉบับ ๑๕๔ : กรกฎาคม ๒๕๖๖ ฉบับ ๑๕๔ : กรกฎาคม ๒๕๖๖ 5
